කතා අංක එක:
කන්තෝරුවෙදි නිමල්ට දරා ගන්න බැරි බඩේ අමාරුවක් හැදෙනවා.ඉවසාගෙන ඉන්නම බෑ.හාෆ් ඩේ එකක් දාලා ඉස්පිරිතාලෙ යන්න යද්දි අල්ලපු මේසෙ ඉන්න කමල් මෙහෙම උපදෙස් දෙනවා.
"හාෆ් ඩේ එකක් නාස්ති කරං බෙහෙත් ගන්න යන්න ඕන නෑ.ගිය සතියෙ මටත් ඔය විදිහෙම තද බඩේ කැක්කුමක් හැදුනා .වමනෙත් ගිහින් උණත් ගැණුනා.අපේ ෆැමිලි ඩොක්ටර් දීපු බෙත්තට ටක් ගාලා අඩු වුනා.හිටහන් මගේ බෑග් එකේ ඇති මම දෙන්නං .ඕක අඩු වෙලා යයි."
බෙහෙත්.කැමැත්තෙන් බොන කෙනෙක් නම් හොයාගන්න බොහොම අපහසුයි.නමුත් ඉතින් සමහර අසනීප සුවවෙන්නට බෙහෙත් ඕනෑම වෙනවා.
මේ කතා කරන්න ට යන්නෙ බෙහෙත් අවභාවිතයෙන් ඔබට විය හැකි අනතුරු ගැනයි.
ඇතැම් විට ඔබත් කවදාක හෝ නිමල් වගේම තමන්ගේ අසනීපයකට වෙන කෙනෙක් වෙනුවෙන් නිකුත් වුණු බෙහෙත් පෙත්තක් බීලා ඇති.නැත්නම් කමල් වගේ තමන්ට වෛද්‍යවරයෙකු නියම කළ බෙහෙතක් වෙන කෙනෙක් හා බෙදා හදා ගෙන ඇති.ඇතැම් විට ඉන් අසනීපය සුව වූවා වගේම වෙන කිසිදු අතුරු ආන්තරාවක් නොවෙන්නත් ඇති.
ඉතින් එහෙනම් ඇයි ඒ ගැන අපි මෙහෙම කතා වෙන්නෙ?
කාරණා බොහෝමයක් නිසායි.
අසනීපයකට ඔබට ලබා දෙන මුඛ මාර්ගයෙන් හෝ ආලේපන හෝ වෙනයම් ඖෂධයක් ඔබට ලබා දීමේ දී වෛද්‍යවරයෙකු සැලකිලිමත් වන කරුණු කිහිපයක් තිබෙනවා.
පළම දේ තමයි ලබා දෙන ඖෂධ ය කුමක්ද කුමන මාත්‍රාවකින් කොපමණ කාල පරාසයක් තුළ දින කීයක් මෙම ප්‍රතිකාර ලබා දිය යුතුද කියන එකයි.
එකම රෝග ලක්ශනය විවිධ රෝග සඳහා ඇති වන්නට පුලුවන් .උදාහරණයක් වශයෙන් නිමල් ගේ බඩේ කැක්කුම ආහාර අජීරණයක්, මුත්‍රා මාර්ගයේ ගල් , ඇපෙන්ඩිසයිටිස් හෝ වෙනත් හදිසි ශල්‍ය කර්මයකට යොමු විය යුතු අසනීපයක් වෙන්නත් පුලුවන්.මේ එක් එක් අසනීපයට කරන ප්‍රතිකාර එකිනෙකට වෙනස්. එකම රෝග ලක්ෂණ තියෙන නිසා වෙන කෙනෙකුගේ බෙහෙත් පාවිච්චියෙන් ඇතැම් විට ඔබේ රෝගය සුව වෙන්නට පුලුවන් .නමුත් ඔබට ඇත්තේ වෙනත් රෝගයක් නම් නුසුදුසු ඖෂධ භාවිතයෙන් ඔබේ රෝගය උත්සන්න වීමටත් හැකියි.සිදු විය හැකි තවත් ගැටලුවක් වන්නේ වෙනත් ඖෂධ භාවිතයෙන් රෝග ලක්ෂණ යටපත් වුනත් රෝගය සුව නොවීමයි.මෙහිදී ඔබ පසුව වෛද්‍යවරයෙකු වෙත යොමු වුනත් ඔහුට රෝග විනිශ්චයකට පැමිණීම අසීරු වෙනවා.
බොහෝ විට පෙති වර්ග හා දියර වර්ග මාත්‍රාව නියම වන්නේ රෝගියා ගේ බර අනුවයි.වැඩිහිටි පුද්ගලයෙක් හට ලබා දෙන ඖෂධ මාත්‍රාවක කුඩා දරුවකුට සුදුසු වන්නේ නැහැ.එමෙන්ම මේ ඖෂධ ශරීරය තුළ නියමිත කාර්‍යය සිදු කළ පසු සිරුරෙන් බැහැර කිරීම සඳහා අක්මාවේත් වකුගඩුවලත් ක්‍රියාකාරීත්වය අවශ්‍යයි .මෙම අවයවවල රෝගී තත්ව පවතින රෝගීන්ට ඇතැම් විට අඩු මාත්‍රාවකින් ඖෂධ ලබා දෙන අතර ඇතැම් ඖෂධ එසේවත් ලබා දිය නොයුතුයි.එවැනි රෝගියෙකු සාමාන්‍ය ඖෂධ මාත්‍රාව ගැනීමෙන් ශරීරයෙන් ඖෂධ බැහැර කර ගැනීමට අපොහොසත් වීම වැලැක්වීමට නොහැකියි.
ඇතැම් ඖෂධ වර්ග සිරුරට හුරු කරවෙන්නේ කුඩා මාත්‍රාවකින් පටන් ගෙන ක්‍රමයෙන් මාත්‍රාව ඉහළ දැමීම මගින් ය.එසේ ඉහළ මාත්‍රාවක ඖෂධ ලබාගන්නෙකුගේ ඖෂධ මාත්‍රාව වෙනත් පුද්ගලයෙක් එක් වරම භාවිතා කිරීම නිසා සිරුරට හානිදායක වීමට ඇති ඉඩකඩ ඉතා ඉහළයි.
මේ ආකාරයටම විවිධ රෝග පවතින රෝගීන්ට එම රෝගී තත්වය අනුව සාමාන්‍ය ඖෂධ වර්ග භාවිතා කිරීම නුසුදුසු යි.ණයට ගත් ඖෂධ ය නිසා පෙර පැවති රෝගය උත්සන්න වීම,පෙර රෝගය හෝ එහි ඖෂධ නිසා නව රෝගය උත්සන්න වීම හෝ සුව නොවීම, නව ඖෂධ ය පැරණි රෝගය හෝ එහි ඖෂධ සමඟ ප්‍රතික්‍රියා කිරීමෙන් විවිධ අතුරු ආබාධ ඇති වීම සිදු විය හැකියි.
මේ ආකාරයටම ආසාත්මිකතා ඇති වීමේ ප්‍රවණතා ඇති අයට වෙන අයකුගේ ඖෂධ භාවිතා කිරීමෙන් ආසාත්මිකතාවන්ට ගොදුරු වීමේ අවදානමක් පවතින අතර ඇතැම් විට මෙවන් ආසාත්මිකතා මරණයෙන් කෙළවර වෙන්නටත් පුලුවන් .
සාමාන්‍ය පුද්ගලයෙක් සඳහා ලබා දෙන ඇතැම් ඖෂධ ගර්භනී හෝ කිරිදෙන මවු වරුන් භාවිතා කිරීම කිසි සේත් නොකළ යුතු වෙනවා.
ඒ ඇතැම් ඖෂධ වර්ග මගින් කුසේ වැඩෙන කළලයට අහිතකර බලපෑම් ඇති කිරීමත් මවු කිරි හරහා එම ඖෂධ කුඩා දරුවන්ගේ ශරීරගත වීමෙන් වර්ධනයට අහිතකර බලපෑම් කිරීමේ අවදානමක් තිබීමත් නිසාය.
මෙලෙස ම ඇතැම් ඖෂධ වර්ග යම් වයස් සීමාවකට අඩු දරුවන් සඳහා නිර්දේශ වන්නේ නැහැ.දරුවන් කිහිප දෙනෙක් සිටිනා නිවසක එකම අසනීපය සඳහා වුවත් එක් දරුවෙකුට ලබා ගත් ඖෂධ වෛද්‍ය උපදෙස්වලින් තොරව අනිත් දරුවන්ට ලබා දීම නුසුදුසු බව මින් පැහැදිලි වනවා ඇති.
ඇතැම් ඖෂධ වෙනත් ඖෂධ සමඟ පමණක් නොව විවිධ ආහාර සමඟ ත් ශරීරය ට හානිකර ප්‍රතිකියා කිරීමේ අවදානමක් පවතිනවා.එවන් ඖෂධ ලබා දීමේදි වෛද්‍යවරයා ඒ පිළිබඳව රෝගියා දැනුවත් කරනවා.නමුත් ඖෂධ ණයට ගැනීමේද ඔබට ඒ තොරතුරු නොලැබී යාමට ඉඩ තිබෙනවා.එලෙසම ආහාර ගැනීමට පෙර හෝ පසු යනාදී ලෙස සහ ඖෂධත් ආහාරත් අතර තිබිය යුතු විශේෂ පිළිවෙත් පිළිබඳව උපදෙස් නොලැබී යාමෙන් නව රෝගය ට නියමිත ප්‍රතිකාර නොලැබීම ,හෝ රෝග උත්සන්න වීමට හැකියාවක් තිබෙනවා.
යම් ඖෂධ භාවිතා කරන වේලාව තීරණය කිරීමත් තීරණාත්මකයි.උදාහරණයක් වශයෙන් ඖෂධ ය භාවිතයේ අතුරු ප්‍රතිඵලයක් ලෙස නිදිමත ගතිය ඇති වන ඖෂධයක් උදෑසන භාවිතය දීම කෙරෙන්නේ නැහැ.එමෙන්ම රිය පදවන තැනැත්තෙකු එවන් නිදිමත ගති වැඩිවන ඖෂධ භාවිතය අවදානම් සහගතයි.වෛද්‍යවරයෙකු ඖෂධ ලබා දීමේදි රෝගියාගේ තොරතුරු විමසා මෙවන් අවදානම් අවම වන පරිදි ඖෂධ ලබාදුන්නත් හුවමාරු කරගත් ඖෂධ වලින් මෙවන් අතුරු ප්‍රතිඵල ඇති වන බව ඔබ නොදැනීමෙන් අනතුරු ඉහළ යාමට ඉඩ තිබෙනවා.
මීට අමතරව වෙනත් ඖෂධයක් ගෙන ආ බඳුනක ඖෂධ ගබඩා කිරීම,එක හා සමාන නම් හෝ බාහිර පෙනුම නිසා ලබා දෙන තැනැත්තාට සිදු වන අත් වැරදීම් ආදී හේතු නිසා ඔබගේ ජීවිතය ට විය හැක්කේ විශාල හානියක්.
ඒ වගේමයි ඇතැම් ඖෂධ විශේෂයෙන් ම ප්‍රතිජීවක ඖෂධ හිතුමතේ නියමිත කාලයක් නොමැතිව වරක් දෙවරක් භාවිතයෙන් ප්‍රතිජීවක සඳහා සංවේදීතා ඇති වීමෙන් මතු රෝගී අවස්ථාවක එම ඖෂධ ඔබට සාර්ථක ලෙස භාවිතා කිරීමට ඇති හැකියාව නැති වෙන්නට පුලුවන් .
රෝහලට හෝ වෛද්‍යවරයෙකු මුණගැසී ඖෂධ ලබා ගන්නවාට වඩා හදිසියකට පෙත්තක් ඉල්ලා ගැනීම එතරම් දෙයක් නොවෙයි වාගේ පෙණුනත් ලෙඩ එක දෙක වෙන්නටත් නැති ලෙඩ හැදෙන්නටත් පාර කැපෙන්නට බැරි නැති බව දැන් ඔබට පැහැදිලි යි.
රෝගයක් වැළදීමට පෙර ඉන් මිදෙන්නට ප්‍රවේශම් වීමත් රෝගී වූ විට වෛද්‍ය උපදෙස් පරිදි නිසි ලෙස ඖෂධ භාවිතා කිරීමත් මගින් ලෙඩදුක් වලින් ඔබ දුක් වීම වලක්වා ගන්නට පුලුවන් වෙනවා සහතිකයි.
Sanduni Perera
